Kontrola zarządcza wciąż czeka na swój moment. Stopień w jakim jest ona obecnie wykorzystywana w polskich urzędach, jest wciąż naszym zdaniem dalece niewystarczający.
Kontrola zarządcza to po prostu zarządzanie w sektorze finansów publicznych. Do tego można dojść, gdy czyta się jej definicję ustawową:
Kontrolę zarządczą w jednostkach sektora finansów publicznych stanowi ogół działań podejmowanych dla zapewnienia realizacji celów i zadań w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczędny i terminowy.
art. 68 ust. 1 ustawy o finansach publicznych
Ogół działań, a więc wszystko, co ma służyć skutecznej realizacji zadań statutowych danej jednostki lub spraw przypisanych danemu działowi administracji rządowej.
Celem kontroli zarządczej jest zapewnienie m.in. skuteczności i efektywności działania, efektywności i skuteczności przepływu informacji, ale również zarządzania ryzykiem. Czyż może być więc coś bardziej „sprawnopaństwowe” niż właśnie sprawy związane z systemem kontroli zarządczej?
Partnerstwo na rzecz sprawności
Z wielką radością przyjęliśmy zatem zaproszenie na spotkanie online z pracownikami Departamentu Efektywności Wydatków Publicznych i Rachunkowości Ministerstwa Finansów. Odbyło się ono online 25 czerwca.
Zachęcamy do zapoznania się z oficjalną informacją ze spotkania, która została zamieszczona na stronie MF. Mówiąc krótko i nieco mniej oficjalnie, spotkanie miało bardzo obiecujący charakter. Nie tylko ze względu na statutową zbieżność zainteresowań, ale również ze względu na wyczuwalne „pokrewieństwo myśli” pracowników MF i zarządu Fundacji Sprawne Państwo. Dało się wyczuć, że obu stronom po prostu zależy na realnej zmianie podejścia do kontroli zarządczej w polskich urzędach. Obie strony, choć zupełnie różne pod wieloma względami, pragną, aby w końcu wyjść poza „odbębnianie” rytuałów zapisanych w ustawie o finansach publicznych i standardach kontroli zarządczej.
Jest nam niezmiernie miło, że Ministerstwo Finansów dostrzegło w Fundacji Sprawne Państwo godnego partnera do współpracy. Będziemy się starać wnieść swój udział w osiągnięciu ambitnych celów, jakie stawiają przed sobą pracownicy Wydziału Koordynacji Kontroli Zarządczej i Audytu Wewnętrznego w Sektorze Publicznym. Zachęcamy do śledzenia efektów tej współpracy oraz – przede wszystkim – do życzliwego, konstruktywnego i wolnego od wcześniejszych, być może nienajlepszych doświadczeń, podejścia do działań podejmowanych w ramach systemu kontroli zarządczej w Państwa urzędach.
Standardy kontroli zarządczej zostały przedstawione w pięciu grupach odpowiadających poszczególnym elementom kontroli zarządczej:
a) Środowisko wewnętrzne
- Przestrzeganie wartości etycznych
- Kompetencje zawodowe
- Struktura organizacyjna
- Delegowanie uprawnień
b) Cele i zarządzanie ryzykiem
- Misja
- Określanie celów i zadań, monitorowanie i ocena ich realizacji
- Identyfikacja ryzyka
- Analiza ryzyka
- Reakcja na ryzyko
c) Mechanizmy kontroli
- Dokumentowanie systemu kontroli zarządczej
- Nadzór
- Ciągłość działalności
- Ochrona zasobów
- Szczegółowe mechanizmy kontroli dotyczące operacji finansowych i gospodarczych
- Mechanizmy kontroli dotyczące systemów informatycznych
d) Informacja i komunikacja
- Bieżąca informacja
- Komunikacja wewnętrzna
- Komunikacja zewnętrzna
e) Monitorowanie i ocena
- Monitorowanie systemu kontroli zarządczej
- Samoocena
- Audyt wewnętrzny
- Uzyskanie zapewnienia o stanie kontroli zarządczej